Anal Kaşıntı (Pruritis Ani)

Anal kaşıntı; Anüs bölgesinde kronik bir kaşıntı hissidir. Anal bölgede sürekli kaşıntı; Genellikle anüs bölgesinin kirli olması ve bölgenin tahriş olması nedeniyle oluşan bir sorundur. Vakaların büyük çoğunluğunda, yaklaşık %70’inde, anal kaşıntının nedeni idiyopatiktir. Yani nedeni bilinmiyor. Ancak kaşıntı aynı zamanda paraziter hastalıklar ve Crohn hastalığı gibi ciddi sindirim bozukluklarının da işareti olabilir. Yazımızın devamında anal kaşıntı hakkında önemli bilgiler vermeye devam edeceğiz.

Anal kaşıntı, tedavisi ve Ankara’daki diğer proktolojik uygulamaları hakkında bilgi almak için Doç. Dr. Alp Yıldız ile iletişime geçebilirsiniz.

Anal Kaşıntı (Pruritis Ani) Nedir?

“Pruritis ani” Latinceden gelir; “Kaşıntılı anüs” anlamına gelir. Yani anal bölgede kronikleşen ve kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen bir kaşıntıyı ifade eder. Anal kaşıntı cinsiyet ve yaştan bağımsız olarak toplumda pek çok insanda görülebilmektedir. Erkeklerde kadınlara oranla 4 kat daha sık görülen bir durumdur. Anal kaşıntı; Birincil ve ikincil olmak üzere iki grupta incelenebilirler.

Anal Kaşıntı Türleri Nelerdir?

Anal kaşıntının “birincil anal kaşıntı” ve “ikincil anal kaşıntı” olmak üzere iki gruba ayrıldığından bahsetmiştik. Onlara daha yakından bakacak olursak;

Birincil anal kaşıntı; Genellikle idiyopatik olarak ortaya çıkan, nedeni bilinmeyen bir tür anal kaşıntıdır. Bu nedenle tedavi süreci daha karmaşıktır. Farklı yöntemler denemeniz ve kaşıntının altında yatan nedenleri araştırmanız gerekir.

İkincil anal kaşıntı, nedeni belirlenebilen bir tür anal kaşıntıdır. Nedeni açıkça belli olduğundan tedavisi kolaylıkla gerçekleştirilebilir.

Anal Kaşıntı Neden Olur?

Anal bölgede kaşıntı birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir. Kaşıntı; Sadece psikolojik nedenlerden kaynaklanabileceği gibi ciddi rahatsızlıkların belirtilerinden biri de olabilir.

Anal kaşıntı nedenleri:

Kıl kurdu vb. paraziter hastalıklar
Anal bölgede akıntı
Anal bölgeyi nemli tutun
Kafein ve baharat, domates, fındık vb. içeren içecekler.
Diğer kuruyemişlerin aşırı tüketimi (bu besinler anal basıncı azaltabilir ve dışkının anüsten sızmasına neden olabilir. Bu nedenle anal bölgede kaşıntı oluşabilir).
Dışkılama sonrası hijyene dikkat etmeyin
Dar elbiseleri tercih ederim
Aşırı temizliğe bağlı olarak anüs çevresindeki dokuların tahriş olması
Alerjik reaksiyonlar
Psikolojik faktörler
Anal hastalıklar, özellikle hemoroid, anal fistül/fistül ve anal fissür
Crohn hastalığı gibi sindirim sistemi hastalıkları.
Bunların dışında; anüs çevresindeki siğiller, uyuz, mantarlar vb. Enfeksiyonların, lenfomaların ve bazı kanser türlerinin de anal kaşıntıya neden olduğu bilinmektedir.

Anal Kaşıntı için Ne Zaman Doktora Başvurmak Gerekir?

Anal kaşıntı, yanlış temizlikten veya anüs bölgesinin tahrişinden dolayı ortaya çıkıyorsa kolaylıkla ortadan kaldırılabilir. Her dışkılamadan sonra anüs uygun şekilde temizlenirse, ıslak bırakılmazsa ve tahriş olan cilt iyileşirse rahatsızlık kendiliğinden ortadan kalkacaktır.

Ancak hijyene dikkat edilmesine rağmen uzun süre devam eden kaşıntı sorunu varsa veya kaşıntıya dışkı kaçırma gibi rahatsızlıklar da eşlik ediyorsa mutlaka uzman bir doktora başvurmak gerekir. Evet;

Anal kaşıntıya döküntü de eşlik ediyorsa
Ateş, akıntı ve kanama varsa
Kıl kurdu vb. Parazit varlığından şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden proktoloji alanında tecrübeli uzman bir doktora başvurmalısınız.

Siz de benzer şikayetleriniz varsa ve Ankara’da proktoloji konusunda detaylı bilgi almak istiyorsanız Doç. Dr. Alp Yıldız ile iletişime geçebilirsiniz.

Makat Kaşıntısı Tanısı Nasıl Konur?

Tanı sürecinde yukarıda sayılan tüm faktörlerin tek tek değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle hastanın öyküsünü dikkatle dinlemek önemlidir.

Ne zamandır kaşıntı hissediyorsunuz?

Arttığında
Eşlik eden birkaç sonuç varsa
Dışkılamanın sıklığı, tutarlılığı ve alışkanlıkları

Perianal bölgenin nemli kalıp kalmadığı ve kişinin hijyen uygulamalarına karşı tutumu değerlendirilmelidir.

Anal kaşıntının incelenmesinde dört sınıflandırma kullanılır:

Hafif: Anal muayenede herhangi bir sorun olmamasına rağmen anoskopi sırasında ağrı hissedilir.
Orta: Cilt kuru ve kırmızıdır, anüs derisinde çatlaklar oluşmaya başlar.
Şiddetli: Anal deri kırmızı ve nemli görünür. Ülserler ve beyaz alanlar oluşur.
Kronik: Cilt soluklaşır ve beyazlaşır. Bölgedeki saçlar dökülmeye başlar.

Makat Kaşıntısının Tanısında Yapılan Tetkikler Nelerdir?

Anal kaşıntı tanısında sıklıkla kullanılan muayene yöntemleri: anoskopi, rektoskopi, sigmoidoskopi, kolonoskopi, alerji testleri ve cilt biyopsisi.

Anoskopi; Anal kanalın anoskop adı verilen ışıklı bir cihazla incelenmesidir. Anal kaşıntının tanısında en çok kullanılan yöntemdir. Kaşıntı rektal ve bağırsak bölgesinde bir soruna işaret ettiğinde sıklıkla diğer görüntüleme yöntemleri kullanılır.

Makat Kaşıntısının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Anal kaşıntıyı tedavi etmek için öncelikle altta yatan sorunu açıkça tanımlamanız gerekir. İdiyopatik anal kaşıntı (nedeni bilinmeyen) vakalarında kişi belirli önlemler alarak anal kaşıntıyı azaltabilir.

Anal kaşıntıyı önlemek için:

Lif bakımından zengin yiyecekler yiyin ve bol miktarda sıvı tüketin
Anüs bölgesini düzenli aralıklarla ılık suyla yıkayın
Yumuşak tuvalet kağıdı kullanın ve bölgeyi tahriş etmekten kaçının
Bol, pamuklu kıyafetleri tercih ederim
Dışkılama sonrasında alanın tam temizliğine ve hijyen kurallarına dikkat etmek gerekir.