Gaz – Gaita Tutamama (Anal İnkontinans)

“Bağırsak inkontinansı” veya “anal inkontinans” olarak bilinen gaz ve dışkı inkontinansı birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilir.
Genellikle doğum ve anal bölgeye yapılan ameliyatlardan sonra ortaya çıkan gaz ve dışkı kaçırma ileri yaşlarda sık görülen bir rahatsızlıktır.
Sağlıklı bir birey, anal kasların gücü, refleksler, bağırsak genişleme yeteneği ve dışkı miktarı normal olduğu sürece dışkıyı tutabilir.
Gaz sızıntısı bu işlevlerden bir veya birkaçında sorun olduğunu gösterir.
Bu nedenle tanı ve tedavi sürecinde hastanın öyküsünün dikkatle dinlenmesi ve anal inkontinansa neden olan tüm faktörlerin değerlendirilmesi gerekir.
Ankara’da gazlı dışkı kaçırma tedavisi hakkında bilgi almak için proktoloji alanında tecrübesi olan Prof. Dr. Alp Yıldız ile iletişime geçebilirsiniz.

Anal İnkontinans (Bağırsak İnkontinans) Ne Demek?

Anal inkontinans; Kişinin gazı veya dışkıyı tutamaması durumuna verilen isimdir.
Bağırsak inkontinansı olarak da bilinir.
Kişinin hem fiziksel sağlığı hem de psikolojik durumu üzerinde olumsuz etkileri vardır.
Gaz ve dışkı kaçırma nedeniyle sosyal ortamlardan kaçmak, çalışma ortamından rahatsız olmak, sorumlulukları ihmal etmek kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkiler.
Bu nedenle gaz ve dışkı kaçağı sorununun tedavi edilmesi gerekmektedir.

Anal İnkontinans Kimlerde Görülür?

Dışkı ve gaz inkontinansı toplumun yaklaşık %10’unda görülen bir sorundur.
Gaz kaçırma sorunu yaşayan çoğu insanda bu sürece idrar kaçırma da eşlik eder.
Özellikle hapşırma, gülme veya ağır cisim kaldırma gibi durumlarda idrar kaçırma daha kolay hale gelebilir.
Anal inkontinans kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülen bir rahatsızlıktır.
Erkeklerde anal inkontinansın görülme sıklığı %1 ile 18 arasında değişirken, kadınlarda bu oran %4-24’e ulaşabilmektedir.
Gaz inkontinansı her yaştan insanda görülebilir.
Ancak 65 yaş ve üzeri kişilerde risk artıyor.
Doğum ve anal hastalıkların cerrahi tedavisi anal inkontinansın en önemli nedenleri arasındadır.
Neden;
Anal fissür ve fistül ameliyatı
Vakum veya forseps ile yardımlı doğum
Dikişle normal doğum öyküsü olan hastalarda daha sık görülür.

Gaz-Dışkı Kaçırma Neden Olur?

Gaz ve dışkı kaçırma olgularında en sık karşılaştığımız nedenler;

Pelvik taban kaslarında hasar gelişmesi
Makat fistülü, makat çatlağı, hemoroid vb. makat bölgesi ameliyatları
Kadınlarda doğum esnasında yaşanan travmalar: İri bebek doğurma zor doğumlar sonucunda makat kaslarının (anal sfinkter) yırtılması
Kaza ve yaralanmalara bağlı gelişen makat bölgesi deformasyonları
Yaşlanmayla birlikte makat kaslarının zayıflaması
Dışkı gevşetici (laksatif) kullanımı
Bazı beyin ve sinir hastalıkları
Rektosel (bağırsak fıtığı)
Bazı kanser türleri ve radyoterapi

Gaz ve Dışkı Kaçırma Türleri Nelerdir?

Browning ve Parks’ın çalışmaları sonucunda gaz ve fekal inkontinans dört gruba ayrılmıştır.
Çünkü gaz ve dışkı kaçırma her hastada aynı şekilde ortaya çıkmayabilir.
Son aşamaya gelmiş kişilerde ise durum daha da ciddileşmiş ve dışkıyı tutamaz hale gelmiştir.

Browning ve Parks puanlama sistemine göre;

Kategori A: normal idrar kaçırmayı temsil eder. Katıların, sıvıların ve gazların çıkışı korunabilir.
Kategori B: Katı dışkılar tutulur. Sıvı dışkılar büyük ölçüde tutulur, ancak gazlar tutulmaz.
Kategori C: katı dışkılar tutulur, sıvı dışkılar veya gazlar tutulmaz.
Kategori D: İnkontinansın en şiddetli aşaması. Katılar, sıvılar ve gazlar tutulamaz.

İnkontinens Tanısı Nasıl Konur?

Anal inkontinansın tanısında proktolojik inceleme büyük önem taşımaktadır.
Anüs kaslarının zayıflaması parmakların incelenmesiyle anlaşılabilir.
Hastanın tıbbi öyküsünün dikkatle dinlenmesi, dışkı ve gaz inkontinansına neden olabilecek tüm faktörlerin dikkatle değerlendirilmesi gerekir.
Hastanın gaz ve dışkı kaçırma sıklığının değerlendirilmesi ve buna göre sınıflandırılması bozuklukların daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur.
Ancak kesin tanı için pelvik kasların MR’ı, endoanal ultrason, anorektal manometre (anal basıncı görüntülemek için) ve defekografi de tanı sürecinde önemli rol oynar.

Gaz ve Dışkı Kaçırma Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gaz ve dışkı kaçırma tedavisinde diyet büyük önem taşımaktadır.
Hastanın sosyal ortamda yaşadığı rahatsızlığı azaltmak ve gaz oluşumunu önlemek için gaza neden olan gıdalardan uzak durmak gerekir.
Ayrıca idrar kontrolü için pelvik taban egzersizleri (bifeedback) ve pelvik kasları güçlendiren Kegel egzersizleri de kullanılabilir.
Anal kasları güçlendiren bu egzersizler belirli aralıklarla tekrarlandığı takdirde gaz ve dışkı kaçırma probleminde etkili sonuçlar vermektedir.
Dışkı ve gaz inkontinansının tedavisinde kullanılan bir diğer ameliyatsız yöntem ise nöromodülasyondur (PTNS).
Nöromodülasyon; Ayak bileğinin iç kısmına yerleştirilen iğneler aracılığıyla vücuda hafif elektriksel uyarılar ve sinir uyarıları gönderilmesini içerir.
Nöromodülasyonda bu işlem için özel cihazlar kullanılır.
Seansların hastalığın seyrine göre planlanmasıyla uzun vadede %78 oranında iyileşme sağlanabilir.

Ankara Anal İnkontinens Tedavisi

Anal inkontinans skoru yüksek olan kişilerde cerrahi çözümler de kullanılabilir.

Özellikle silikon malzemeden üretilen Gatekeeper ve Sphinkeeper gibi günümüzde kullanılan özel cihazlar sayesinde gaz ve dışkı kaçırma güvenli bir şekilde tedavi edilebilmektedir.

Ayrıca FDA onaylı ve özel materyallerden üretilen Solesta gibi cihazlar sayesinde gaz ve dışkı kaçırmaya bağlı rahatsızlıklarda %60 oranında azalma gözlemlenmiştir.

Doğum sonrası dönemde daha önce geçirilmiş perine ve anal ameliyatlara bağlı durumlarda kaslarda kısmi yıkım meydana gelir ve hastanın gaz ve bağırsak hareketlerini tutması mümkün olmaz.

Anoplasti (sfinkteroplasti) ameliyatı özellikle doğum sonrası oluşan kusurlarda oldukça etkili bir çözüm olabilir.

Kas hasarının aşırı olduğu durumlarda gracilis kası veya gluteal kasların anüs çevresine sarılması gibi daha karmaşık ameliyatlar yapılabilir.

Ankara’da anal inkontinans tedavisi hakkında detaylı bilgi almak istiyorsanız proktoloji tecrübesi olan Prof. Dr. Alp Yıldız ile iletişime geçebilirsiniz.